Sprawy karne

Prawo karne określa czyny zabronione będące przestępstwami albo wykroczeniami, zasady odpowiedzialności karnej oraz sankcje represyjne za czyny zabronione. Źródłami prawa karnego są m.in.: ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń, ustawa z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy, ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy.

Etapy postępowania karnego

1. Postępowanie przygotowawcze

Pierwsza faza czynności podejmowanych w ramach postępowania karnego. Prowadzone lub nadzorowane przez prokuratora, a w zakresie przewidzianym w ustawie prowadzi je także policja. Pewne czynności podejmuje sąd (np. zastosowanie tymczasowego aresztowania).

W postępowaniu przygotowawczym pokrzywdzony i podejrzany są stronami.

Jego celem jest m.in.: wyjaśnienie okoliczności popełnienia przestępstwa; ustalenie sprawcy i osób pokrzywdzonych; zebranie, zabezpieczenie i w niezbędnym zakresie utrwalenie dowodów dla sądu.

Stosunek Klienta do adwokata oparty jest na zaufaniu. Rolą adwokata jest reprezentowanie interesów Klienta w taki sposób, aby zagwarantować mu podstawową ochronę prawną. Obrońca lub pełnomocnik może uczestniczyć w czynnościach przesłuchania, zapoznawać się z aktami sprawy, składać wnioski dowodowe, występować o uchylenie lub zmianę tymczasowego aresztowania itp.

2. Postępowanie sądowe (postępowanie przed sądem I instancji, postępowanie odwoławcze)

Z chwilą wniesienia aktu oskarżenia do sądu następuje druga faza czynności, której gospodarzem jest sąd. Zasadniczym elementem procedury sądowej jest rozprawa główna.

W postępowaniu sądowym stronami są oskarżyciel publiczny (prokurator), oskarżony, pokrzywdzony jako oskarżyciel posiłkowy, oskarżyciel prywatny.

Sąd prowadzi postępowanie dowodowe (np. przesłuchanie stron, świadków, biegłych, dowody z dokumentów i nagrań), które zmierza do ustalenia, jaki był faktyczny przebieg zdarzenia, czy doszło do popełnienia przestępstwa, kto był sprawcą i osobą pokrzywdzoną, jaki był rozmiar szkody.

Adwokat zapewnia Klientowi profesjonalną pomoc prawną przed sądem, w tym przygotowuje go do czynności przesłuchania, podejmuje inicjatywę dowodową, składa wnioski i oświadczenia, uczestniczy w rozprawie, wygłasza mowę końcową, składa środki odwoławcze itp.

3. Postępowanie wykonawcze

Ostatnią fazą postępowania karnego jest wykonanie kary, środków karnych lub środków zabezpieczających, które zostały orzeczone przez sąd. Sposób realizacji jest zależny od rodzaju danej kary (np. kara pozbawienia wolności, ograniczenie wolności, grzywna).

Organami postępowania wykonawczego są m.in. sąd pierwszej instancji, sąd penitencjarny, dyrektor zakładu karnego, sądowy kurator zawodowy.

Skazany może korzystać z pomocy obrońcy ustanowionego w postępowaniu wykonawczym. W imieniu swego Klienta adwokat ma prawo składać wnioski i oświadczenia, które mogą pomóc zmniejszyć ciężar dolegliwości karnej, np. wniosek o zastosowanie dozoru elektronicznego, przerwy lub odroczenia kary, warunkowego przedterminowego zwolnienia.